این روزا من خیلیارو میبینم که موقع خرید لپ تاپ، Lenovo رو جزو یکی از اصلی‌ترین گزینه‌هاشون قرار میدن به یک دلیل که اون قیمت ارزان لپ تاپ لنوو هست! توی مطلبی هم که راجع به نقد و بررسی لپ تاپ Asus TUF Gaming F17 نوشته بودم خیلیا گفتن که چرا نوشتم همون اول داستان قید لپ تاپ های lenovo رو زدم؟ این شد که تصمیم گرفتم چکیده تجربیاتی از حدود 9 سال فعالیت در زمینه سخت افزار و IT و باز کردن بیش از 100 کیس و 50 لپ تاپ رو باهاتون در میون بزارم.
قطعا نمیشه گفت این مطلب درباره تمامی دیوایسایی که شرکت لنوو تولید میکنه صادقه، اما تاجایی که من دیدم بخش زیادی از داستان همینه.
من این مطلب رو به دو سوال اصلی طبقه بندی کردم:
- چرا من خرید Lenovo رو به هیچکس پیشنهاد نمیکنم؟
- پس چرا فروشنده ها خرید لپ تاپ Lenovo رو پیشنهاد میکنن؟
مثل همیشه یاداوری کنم که این مطلب بدون هیچ هدف مالی و صرفا طبق تجربیات شخصی من نوشته شده و من بابت نوشتن این مطلب از هزار تومن هم از کسی نگرفتم! صرفا مینویسم تا شما هم گول نخورید!
فراموش نکنید که هیچ ارزانی بی علت نیست!
چرا من خرید لپ تاپ Lenovo رو به هیچکس پیشنهاد نمیکنم؟
دلیل اول: پیشتیبانی نرم افزاری ضعیف به ویژه در نسخه های قدیمی‌تر
این مشکل رو چندتا شرکت دیگه هم دارن اما لنوو یکی از شرکتاییه که به صورت ویژه این مشکل خیلی توش به چشم میخوره. اما منظورم از پشتیبانی نرم افزاری ضعیف چیه؟
- لپ تاپی که قدیمی میشه خیلی موقعا برای پیدا کردن درایورش مجبورید به سایت‌های غیر رسمی رو بیارید چون مورد داشتم درایورها و نرم افزارهای لازم از سایت اصلی حذف شده!
- لنوو برای خیلی از لپ‌تاپ‌های قدیمی خودش دیگه بروزرسانی درایور نمیده و من بارها مجبور شدم برای لپ تاپی که TPM2 داشته و میتونسته آفیشیال ویندوز 11 رو ساپورت بکنه درایور‌های ویندوز 10 رو نصب کنم چون تو سایت خودش فقط تا ویندوز 10 رو روش گذاشتن! همین موضوع باعث شده بلوتوث و WiFi یسری از لپ تاپ ها در شرکتمون به مشکل بخوره که به زور با استفاده از درایورای شرکتای دیگه حلش کردیم! (یک موردم حل نشده مونده هنوز!)
- سایت Lenovo برای ایران تحریمه و باید با تحریم شکن واردش بشید که برای سیستمی که تازه دارید راه اندازیش میکنید میتونه سخت باشه. (در حالی که سایتای شرکتایی مثل Asus و HP و Dell توی ایران بدون مشکل در دسترسه، این خوش رقصی یه شرکت چینی برای تحریم خیلی رو مخه!)
دلیل دوم: کیفیت ساخت پایین به ویژه در بخش بدنه و لولای مانیتور
این مشکل رو من در تعداد زیادی از لپ تاپ‌های Asus هم دیدم اما در Lenovo این حالت به شکل گسترده‌تری وجود داره. جنس بدنه لپ تاپ طوریه انگار از پلاستیک بازیافتی تولید شده یا هنگام باز و بسته کردن مانیتور لپ تاپ، از لولاش یه صدای قرچ و قرچی میاد که حس میکنی گوشه لپ تاپ از قسمت لولا داره بلند میشه و بعضاً واقعا هم میشه!
این بی کیفیتی جنس میتونه دربخش کیبورد یا حتی کف لپ تاپ هم باشه. شاید برای خیلیا موضوع مهمی نباشه اما چیزیه که باعث میشه من اصلا حس خوبی به لپ تاپای این شرکت نداشته باشم.
دلیل سوم: استفاده از قطعات ضعیفتر به ویژه در مادربورد
معمولا همه ما موقع انتخاب لپ تاپ برای خرید، به چند فاکتور توجه میکنیم و با استفاده از این فاکتورها لپ تاپ ها و قیمتشونو مقایسه میکنیم و میخریم. که این فاکتورها معمولا کارت گرافیک، CPU و Ram و میزان حافظه لپ تاپ هستن. نهایتن خیلی مته به خشخاش بزاریم تعداد پورت‌های USB رو هم مقایسه کنیم. اما!
یک قطعه بسیار مهم در لپ تاپ هست که تقریبا میتونم بگم 99% افراد (حتی افراد این کاره) بهش هیچ اهمیتی نمیدن! و اون مادربورد لپ تاپه! لپ تاپ هم مثل کامپیوتر مادربورد یا Mainboard داره! چیزی که هیچکس به جایی حسابش نمیکنه اما خیلی تاثیر گذاره!
ساده بخوام بگم، مادربورد درواقع کنترل کننده و رابط قطعات مختلف سخت افزاره. CPU، کارت گرافیک، رم، حافظه‌ها و… همه روی مادربورد قرار میگیرن و ارتباطشون از طریق مادربورد برقرار میشه.
وقتی شما میخواید یک کیس گیمینگ ببندید، فروشنده یا هر شخصی که داره کمکتون میکنه قطعا به شما با توجه به CPU و کارت گرافیک انتخابیتون، حتما از مادربوردی که قدرت مناسب داشته باشه استفاده کنید تا بتونید بهترین بازده (Performance) رو از لپ تاپتون بگیرید.
شاید فکر کنید خریدن یک مادربورد ارزون برای یک CPU قوی باعث میشه سیستم اصلا روشن نشه یا کار نکنه. اما مطلقا اینطور نیست! شما معمولا میتونید یک CPU بسیار قوی مثل Core i 9 13900K با قیمت حدود 50 میلیون رو به همراه RTX 4090 که یک کارت گرافیک حدودا 120 میلیونی و یکی از قوی‌ترین کارت گرافیک‌های تولید شده در جهان هستش روی یکی از ضعیف ترین مادربورد ها مثلا H610 که قیمتش حدود 3 تومنه ببندید، سیستم رو روشن کنید و باهاش کارایی ساده مثل وب گردی و باز کردن آفیس رو انجام بدید بدون اینکه دچار مشکل خاصی بشید یا ذره‌ای اذیت بشید!
مشکل اولی که پیش میاد اینه که شما متوجه میشید با اینکه 64 گیگابایت رم نصب کردید روی سیستم در ویندوز فقط 32 گیگابایت قابل مشاهده هست! دلیلش محدودیت مادربورده که بالای 32 ساپورت نمیکنه. همینطور متوجه میشید فرکانس رم‌هاتون هم به جای 3200MHz شده 2400MHz بازم بخاطر اینکه مادربورد اون فرکانس رو ساپورت نمیکنه!
در ادامه متوجه میشید که در حال کار سنگین حداکثر CPU Usage شما تا 60 درصد میره و نمیتونه بالاتر بره! چرا؟ چون مادربوردتون توان ساپورت فرکانس سی پی یو رو نداره!:))
بعد متوجه میشید وقتی وارد گیم میشید هم مشکل GPU Usage دارید که انگار نمیتونه از حداکثر توان کارت گرتفیک استفاده کنه!
اما چرا؟
نکته اینجاست که اون مادر بورد ضعیف، بخاطر کانفیگ قوی که روش بسته شده باید از حداکثر توانش استفاده کنه تا بتونه ساده ترین کارهارو انجام بده. مثل اینکه روی یه ماشین با موتور ضعیف یه بدنه خیلی سنگین ببندی! بعد از اون باید از اول تا اخر مسیر همش دور موتور بالا رانندگی کنی و پدر موتورو در بیاری تا فقط بتونه در حد 50 کیلومتر بر ساعت سرعت بگیره!
این فشار دائمی روی سیستم ممکنه در کوتاه مدت خودشو نشون نده یا با اختلالاتی مثل پیدا شدن بلو اسکرین (صفحه آبی مرگ که یهو میاد و سیستم خاموش میشه وسط کار) یا هنگ یا کندی خودشو بهتون نشون بده. اما در طولانی مدت، احتمال سوختن مادربورد یا حتی قطعات دیگه بسیار وجود داره چون مادربورد جریانی بیش از حد استانداردش رو باید در مدتی طولانی تحمل کنه! این دقیقا تفاوت یک مادربورد گیمینگ ویک مادر بورد اداریه!
درسته که این دو مادربورد از یک نسل نیستن اما همین الانم تفاوت ظاهر مادربوردای بالا رده و پایین رده هنوز هم در همین حده!
اما یه سوال! به نظرتون چند درصد افراد مدل مادربورد لپ تاپشونو میدونن؟:))
جواب این سوال دقیقا یکی از دلایل اصلیه که لنوو میتونه لپ‌تاپ های ارزونتر تولید کنه! CPU و GPU و Ram همونه که میخوای اما مادربورد ضعیفتر میندازه تا ارزونتر در بیاد! حالا مهم نیست اگر باعث کاهش بازده سیستم یا خرابی قطعات میشه!
جدا از مادربورد، بعضا قطعاتی مثل دانگل WiFi و بلوتوث هم قربانی داستان بی کیفیتی سخت افزار میشن! مثلا برای لپ تاپ من، استفاده از دانگل بی کیفیت MediaTek MT7921 باعث قطعی‌های مکرر WiFi میشد که تهش تونستم به صورت نرم افزاری حلش کنم و پیدا کردن راه حلش در حدی سخت بود که مطمئن بودم مشکل خیلیا هست و توی یه پست دیگه توی همین بلاگم منتشر کردم که خیلیا کامنت گذاشتن یا پیام دادن و تشکر کردن! اما خیلیارو دیدم مجبور شدن لپ تاپ رو بدن تعمیر تا براشون دانگل WiFi رو عوض کنن و براشون یه دانگل RealTek بندازن که مشکلشون حل شه!
میتونید اینجا اون پست رو ببینید: حل مشکل قطعی مکرر وای‌فای لپ تاپ MediaTek MT7921
دلیل چهارم: امکان آپگرید و بروزرسانی سخت افزاری محدود
همونطور که بالاتر گفتم Lenovo در بسیاری از لپ‌تاپ‌هاش مادربورد‌های بسیار ضعیف استفاده میکنه. همین مادربوردای ضعیف باعث میشن مثلا شما نتونید یک لپ تاپ میان رده با CPU نسل 10 لنوو رو به 24 گیگ رم برسونید درحالی که برای یک میان رده HP با CPU نسل 10، بعضا 32 گیگ رم هم در دسترسه! بعضا میبینید رم با فرکانس بالای 2666 ساپورت نمیکنن درحالی که من بازم میان رده HP دیدم که 3200 ساپورت میکرده!
دلیل پنجم : بیش از حد لحیم بودن همه چیز!
این مشکل هم در لپتاپای میان رده و پایین رده ایسوز خیلی شایعه اما Lenovo پرچمدارشه! مثلا 8گیگ رم رو روی بورد لحیم کردن یه اسلات خالی گذاشتن که مثلا تا 8 گیگ ساپورت میکنه که مجموعا میشه 16گیگ. این یعنی اگر رم اصلی (همون که لحیم شده) به مشکل بخوره باید کل مادربورد بره برای تعمیر یا تعویض! نمیدونم برای اینکه ارزون تر در بیاد این کارو میکنن یا برای اینکه یه تعمیر ساده مجبور شید یک مادر بورد کامل بخرید که پول بره تو جیب کمپانی!
اما به هر حال این کارو Lenovo و Asus در سطح وسیعی میکنن و خیلی مواقع تا وقتی نخواید ارتقا بدید سیستم رو یا به مشکل نخورید متوجهش نمیشید!
دلیل ششم: بیش از حد شانسی بودن لپ تاپ!
واقعیتی که من طی این سالها متوجه شدم، بعضا قطعات الکترونیکی واقعا شانسین. یعنی یکیو میبینی عادت به پرت کردن گوشی داره و تپ و تپ هم از دستش میفته گوشیش 5 سال کار میکنه، یکی که با اشک و خون و گلس و کاور گوشیشو نگه میداره دو سال نشده خراب میشه!
یادمه وقتی کلاس پنجم ابتدایی بودم و بابام برام گوشی چینی کیبورددار لمسی گرفت که دوتا از خاله هامم خریده بودن. مال یکیشون کمتر از یکسال کار کرد، مال من که خیلی مراقبش بودم کمتر از 2 سال و گوشی سومی که مداوم استفاده میشد و ضربه میخورد حدود 5 سال کار کرد تا وقتی خالم گوشیشو بخاطر قدیمی شدن عوض کرد!
این حالت رو توی لپ تاپ‌های Lenovo زیاد دیدم، یعنی چند مورد دیدم خیلی شانسی از همون اول کار لپ تاپ بد در اومد! یه ماه نشده اسپیکر خراب شده چند ماه بعد تاچ پد و… تا سیر خرابی کامل رو سپری کرده!
در کل، منظورم اینه که یکم زیادی شانس تو درست کار کردن لپ تاپ های Lenovo دخیله.
پس چرا فروشنده‌ها خرید لپ تاپ Lenovo رو پیشنهاد میکنن؟؟؟!
فروش لپ تاپ Lenovo سود خیلی خوبی داره
وقتی Lenovo از سخت افزار ضعیف تر استفاده میکنه و قیمت تولید رو پایینتر میاره، نتنها شما مشتری، که فروشنده هم ارزونتر میخرتش. مثلا یه لپ تاپ ایسوز برای فروشنده 18 در اومده و داره 20 میفروشه، کانفیگ مشابه لنووش 15 در اومده داره 18 میفروشه! خب معلومه ترجیحش اینه که لنوو رو بخرید بیشتر سود کنه!:))
لپ تاپ لنوو نیاز به تعمیر و تعویض بیشتری داره!
میگن یه آقایی بود زمانای قدیم، صبح‌ها شغلش شیشه فروشی بود، شب ها کارش این بود که با سنگ بیفته به جون پنجره‌های محله تا مشتری‌هاش فرداش جور بشن!
داستان پیشنهاد دادن لپ تاپ Lenovo توسط فروشنده ها هم همینه. لپ تاپی که زودتر خراب میشه زودتر پای شمارو به لپ تاپ فروشی باز میکنه تا پول یا بابت تعمیرش بدید یا تعویضش!
عدم دانش کافی فروشنده!
بله! طی این چندسال که توی بازار گشتم، به وفور فروشنده‌هایی رو دیدم که در جواب دادن ساده‌ترین سوالاتم درباره سخت افزار عاجز موندن! مثلا مورد داشتیم از فروشنده پرسیدم مدل کارت گرافیک یه لپ تاپ چیه، فروشنده پاسخ داده 2 گیگ! گفتم اون که مموریشه، مدل کارت گرافیکش چیه؟ طرف بعد کلی حرف اضافه گفته که نمیدونم! خودت برو نگاه کن!
یادتون نره بسیاری از فروشنده‌ها کارشون صرفا فروختنه، کامپیوتر نیست! کسی که فروشندست صرفا هرچی بدی میفروشه، سخت افزار باشه میفروشه، گلابی بیاد دستش میفروشه، قاشق و چنگال هم پیدا کنه میفروشه! شاید هیچ درکی از هیچکدوم از اینا نداشته باشه صرفا با یسری الفاظ میتونه راضیت کنه که بخری چون فکر میکنی خیلی میدونه! خیلی از فروشنده‌های سخت افزار شاید سالی هزارتا CPU بفروشن بدون اینکه حتی فرقش با GPU رو بدونن! بخاطر همین صرفا چیزیو پیشنهاد میدن که یا سود بیشتری داره یا همه میخرن! چون همه Lenovo میخرن، پس خوبه! اگر نه ایسوز بخر!
جملاتی مثل: لنوو با Thinkpad به فضا رفته یا توی ناسا از Thinkpad استفاده میکنن!
این جملرو اولین بار از یکی از دوستای نزدیکم که رشتش نرم افزار بود و تازه یه لپ تاپ Lenovo خریده بود شنیدم! بلافاصله بعدش یه عکس از داخل یه فضاپیما نشون داد که این بود اون عکس:
Thinkpad اسم یک سری از لپ‌تاپ‌های لنوو هست که سابقا به Heavy Work بودن یا خر کار بودن معروف بودن اما ذره ذره کیفیتشون کمتر شد و دیگه شبیه قدیمشون نیستن. عکس بالا هم پره از لپ‌تاپ Thinkpad!
نکته‌ای اصلی درباره عکس بالا اینه که شما روی اون لپ تاپ ها Thinkpad رو میبینین اما لوگویی از Lenovo نه! این درحالیه که Lenovo معمولا روی Thinkpadهایی که تولید میکرد معمولا گوشه سمت چپ زیر مانیتور لوگوشو میزد!
درواقع توی این عکس هم لپ‌تاپ‌ها ThinkPad هستن و هم اونجا ایستگاه فضاییه! اما چیزی که خیلیا نمیدونن اینه که اون ThinkPadها درواقع Lenovo نیستن و IBM هستن! لاین ThinkPad رو شرکت IBM آمریکا راه اندازی کرده بود و بعد از چند سال با LG در ساخت ای سری لپ تاپ‌ها همکاری کرد و بعد هم با Acer و بعد از مدتی حدود سالهای 2005 2006 کلا برند لاین ThinkPad رو فروخت به Lenovo. لپ‌تاپ های توی این عکس هم مدلشون تا جایی که من متوجه شدم T61P هستن که تولیدشون مربوط به همون سالهای فروخته شدن برند Thinkpad! یعنی Lenovo نه در طراحی و نه در تولیدش هیچ نقشی نداشته اصلا و همه کاراشو قبلا IBM کرده بوده!:))
بعد از مدتی هم همکاری ایستگاه فضایی بین‌المللی قرار داد جدیدی با HP بست و لپ تاپای بعدیشو از HP گرفت!:))
بازم میگم اینها نظرات شخصی من و حاصل تجربیات منه، شاید شما تجربیات مشابهی با برند دیگه داشته باشید. اما چیزی که من این چند وقت دیدم اینه که تو بین لپ‌تاپ‌های تولید شرکت های معروف کمترین کیفیت رو اول Lenovo و بعد Asus دارن و در آخر بالاترین کیفیت خلاصه که امیدوارم این مطلب براتون مفید بوده باشه و ممنون میشم اگر نظری دارید با من در میون بزارید:)